زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

تفسیر الفراء




تفسیر الفراء اثـر یحیی بن زیاد الاقطع بن عبداللّه بن مروان دیلمی معروف به الفراء، از مفسران شیعه و نحویین امامیه در کوفه است.


۱ - معرفی اجمالی


تفسیر الفراء اثـر ابوزکریا یحیی (۱۴۴ - ۲۰۷ ق) فرزند زیاد الاقطع بن عبداللّه بن مروان دیلمی معروف به الفراء، از مفسران شیعه و نحویین امامیه در کوفه است.
علوم عربی و لغت و نحو و تفسیر را از شیوخ علمای شیعه اخذ کرد و از مشهورترین شاگردان کسائی است.
پـدر او زیـاد الاقطع هنگام قیام حسین بن علی بن الحسن المثلث علیه ظلم هادی بن مهدی بن منصور خلیفه عباسی به وی پیوست و در جنگ فخ در سال ۱۶۹ ق دستش قطع گردید و به زیاد الاقطع شهرت یافت.
وی از جـمـله مفسران شیعه است که به تالیف یک تفسیر اکتفاء نکرده و به تالیف آثار قرآن پژوهی مختلف پرداخته است. از جمله: الجمع و التثنیة فی القرآن، تفسیر غریب القرآن. لغات القرآن. مجاز القرآن. المصادر فی القرآن. تفسیر المعانی فی القرآن.
آقابزرگ تهرانی در الذریعة می‌نویسد که تفسیر الفراء غیر از تفسیرهای مذکور است.
این تفسیر نزد ابن شهر آشوب مازندرانی (م ۵۸۸ ق) موجود بود و در اسباب النزول و مناقب نقل نموده است. و همچنین از این تفسیر در تفسیر فرات کوفی نقل شده است.
[۱] امین، سید محسن، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۹۰.    
[۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۴۵.    
[۳] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، ارشاد الادیب، ج۶، ص۲۸۱۲.    
[۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۳۳۳.    
[۵] کارل بروکلمان، تـاریـخ الادب العربی، ج۲، ص۱۹۹-۲۰۱.
[۶] صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة، ص۶۹.
[۷] ذهبی، محمدبن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۲۷۳.    
[۸] تفسیر کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات کوفی، ص۲۴۱.    
[۹] ابن حجر عسقلانی، احمدبن علی، تهذیب التهذیب، ج۱۱، ص۲۱۲.    
[۱۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۹۸.    
[۱۱] افندی، عبدالله بن عیسی بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۳۴۷.    
[۱۲] ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۹.    
[۱۳] داودی، محمدبن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۳۶۷.    
[۱۴] الزبیدی، ابی‌بکر، طبقات، ص۴.
[۱۵] احمد امین، ضحی الاسلام، ج۲، ص۳۰۷.
[۱۶] ابن ندیم، محمدبن اسحاق، الفهرست، ص۹۱.    
[۱۷] رفاعی، عبدالجبار، معجم الدرسات القرانیه، ص۱۲۶.
[۱۸] شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۷۷.


۲ - پانویس

 
۱. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۹۰.    
۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۴۵.    
۳. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، ارشاد الادیب، ج۶، ص۲۸۱۲.    
۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۳۳۳.    
۵. ↑ کارل بروکلمان، تـاریـخ الادب العربی، ج۲، ص۱۹۹-۲۰۱.
۶. ↑ صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة، ص۶۹.
۷. ↑ ذهبی، محمدبن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۲۷۳.    
۸. ↑ تفسیر کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات کوفی، ص۲۴۱.    
۹. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمدبن علی، تهذیب التهذیب، ج۱۱، ص۲۱۲.    
۱۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۹۸.    
۱۱. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۳۴۷.    
۱۲. ↑ ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۹.    
۱۳. ↑ داودی، محمدبن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۳۶۷.    
۱۴. ↑ الزبیدی، ابی‌بکر، طبقات، ص۴.
۱۵. ↑ احمد امین، ضحی الاسلام، ج۲، ص۳۰۷.
۱۶. ↑ ابن ندیم، محمدبن اسحاق، الفهرست، ص۹۱.    
۱۷. ↑ رفاعی، عبدالجبار، معجم الدرسات القرانیه، ص۱۲۶.
۱۸. ↑ شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۷۷.


۳ - منبع

سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن سوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۲۰.    



رده‌های این صفحه : تفاسیر روایی | تفاسیر شیعه | تفسیر | تفسیرهای شیعه قرن 3 (قمری) | علوم قرآن | کتاب شناسی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.